دلیل برگشت محصولات صادراتی به ایران ، چرا کشاورزان از سموم مصرفی ناراضی هستند؟ - ذهن خاکستری

اوایل آذر بیش از سه هزار و 500 تن سیب زمینی از ازبکستان برگشت خورد که این کشور گفت این محصول را به دلیل آلودگی خطرناک برگشت داده است. بعد از آن گفته شد سازمان حفظ نباتات و قرنطینه هندوستان به دلیل وجود ذرات سفید روی کیوی های صادراتی ایران آن را قبول نکرد.

بعلاوه گفته شده اوایل آذرماه روسیه واردات فلفل دلمه ای از ایران را به دلیل استفاده از چهار نوع سم که در آنجا ثبت نشده، ممنوع نموده است. اما ماجرای استفاده از سموم در محصولات تولیدی ایران چیست؟ آیا مشکل از سموم استفاده شده است؟

صادرنمایندگان ایرانی گواهی بهداشت نمی گیرند

قاسم رضائیان، عضو هیأت مدیره و دبیر انجمن واردنمایندگان سم و کود ایران در این مورد به خبرنگاران می گوید: معمولا اگر صادرات یا واردات محصولات از و به کشورها به صورت روتین نباشد، در بدو ورود یک گواهینامه بهداشت از کشور مبدا می خواهند و در کشور مقصد هم در آزمایشگاه تست می گردد. مثلا در کشور انگلستان که به صورت روزانه از کشور اسپانیا واردات محصول دارند، کارشناسی در مزارع هستند که همه عوامل را پایش نموده تا به مشکل نخورند.

او ادامه می دهد: محصولات کشاورزی برای صادرات باید دو گواهینامه داشته باشند. گواهینامه اول گواهی بهداشت است که صادرنمایندگان برای آن باید به سازمان غذا ودارو مراجعه نمایند. گواهی دیگر، گواهی قرنطینه است که سازمان حفظ نباتات باید صادر کند که محصول صادراتی عاری از هرگونه ویروس، باکتری و بیماری باشد.

رضائیان می گوید: بسیاری از صادرنمایندگان در کشور که محصول آنها برگشت خورده است، اصلا برای هر دو گواهی اقدام ننموده اند. شاید با اقدام برای دریافت گواهی، می توانستند آن را دریافت نمایند. گاهی بعضی از کشورها در زمینه واردات سخت گیری نمی نمایند ولی ناگهان روی مقررات تاکید می نمایند. شاید به همین خاطر صادرنمایندگان در پی گرفتن گواهی ها نمی فرایند.

ایران از چه کشورهایی سم وارد می نماید؟

رضائیان درباره واردات سم به کشور می گوید: واردات سموم از دو کشور چین و هند صورت می گیرد. صادرات سموم از این دو کشور تنها به ایران صورت نمی گیرد بلکه تمامی کشورها از این دو کشور سموم را وارد می نمایند.

او ادامه می دهد: استانداردهای ثبت، ورود و مصرف سموم همان استانداردهای اتحادیه اروپاست. ایران جزو کشورهایی است که از میانه جهانی کمتر مصرف سموم دارد.

دلیل نارضایتی کشاورزان از سموم مصرفی

از سوی دیگر بعضی از کشاورزان از سموم مورد استفاده برای محصولات تولیدی خود ناراضی هستند. آنها می گویند این سموم کارآیی لازم را ندارد.

عضو هیأت مدیره و دبیر انجمن واردنمایندگان سم و کود در این مورد می گوید: کشاورزان در ابتدای مصرف از یک سم از آن راضی هستند. اما بعد از چند فصل که به صورت مداوم از آن استفاده می نمایند، کم کم مقاومت های ژنی و اکتسابی در آفات شکل می گیرد و گونه مقاوم غالب می گردد. اگر این چنین نبود باید از سموم 50 سال پیش استفاده می کردیم.

او ادامه می دهد: سمومی که به صورت مواد اولیه وارد می شوند و سموم آماده وارداتی در سه بخش تقسیم بندی می شوند: سموم کم خطر، سموم میانه خطر و پرخطر. مقدار سموم پرخطر کم است و برای موارد خاصی وارد می گردد. معمولا مجوز واردات سموم پرخطر را به تولیدنمایندگان داخلی می دهند نه به واردنمایندگان سموم.

استاندارد مصرف سموم کشاورزی چگونه است؟

رضائیان درباره استاندارد به جامانده سموم روی محصولات می گوید: شاخص هایی که کشورها برای به جامانده سموم در نظر می گیرند قراردادی است. یعنی ممکن است کشوری صلاح بداند مقدار مجاز یک سمی در محصولی 2 ppm در کیلوگرم باشد و کشور دیگر آن را5 ppm بداند.

او ادامه می دهد: این موضوع به قدرت خرید آن کشور و مقدار مصرف شهفرایندان آن کشور از محصول مورد نظر بستگی دارد. به طور مثال برای ما که قوت غالب مردم گندم و برنج است باید به جامانده سموم خاصی در این دو محصول خیلی کم باشد.

رضائیان در خاتمه می گوید: به طور کلی سازمان بهداشت جهانی دو شاخص مهم را برای استفاده از سموم انتخاب و قوانینی برای آنها تعریف نموده است. در شاخص MRL ، میزان ماکسیمم مقدار به جامانده سم که برای هر سم در هر محصول مقدار متفاوتی است. این شاخص به محصول مربوط است. شاخص ADI هم که به انسان ارتباط دارد، مقدار قابل قبولی از سم که یک انسان می تواند بدون عوارض دریافت کند.