نگاه جیمزوب به خوشه کهکشانی ال گوردو - ذهن خاکستری

به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، خوشه کهکشانی بزرگ ال گوردو در گذشته به وسیله هابل رصد شده بود و اکنون جیمز وب نمای نوی از آن ارائه نموده است.

این کهکشان در فاصله 9.7 میلیارد سال نوری از زمین در یک خوشه کهکشانی سنگین با جرمی معادل حدود سه میلیون میلیارد خورشید واقع شده است. این یک توده کیهانی است که با نام مستعار ال گوردو، که در اسپانیایی به معنای چاق است شناخته می گردد. در طول سال ها، تلسکوپ فضایی هابل منظره ها مسحورنماینده ای از ال گوردو را به ما ارزانی داشته اما اکنون، یک رصدخانه فضایی نو در شهر وجود دارد.

روز چهارشنبه(دوم اوت)، دانشمندان اعلام کردند که تلسکوپ فضایی جیمز وب منظره نوی از ال گوردو برای ما ارائه نموده است. جیمز وب با چشم های فروسرخ خود، یک ستاره غول پیکر سرخ و هزاران مورد دیگر فضایی را که فقط هابل می توانست آنها را رصد کند، آشکار نموده است.

برای مثال، کهکشان ال آنزوئلو(El Anzuelo) یا قلاب ماهی(Fishhook) که در فاصله 10.6 میلیارد سال نوری از ما واقع شده است، به وضوح در سمت راست بالای تصویر به عنوان یک کمان قرمز روشن دیده می گردد. برای درک ابهت این عکس نو باید گفت که ما ال آنزوئلو را همانطور که 10.6 میلیارد سال پیش بوده است، می بینیم. این به این علت است که مدت زیادی طول کشید تا نور از این نقطه از زندگی کهکشان به جیمز وب برسد.

پاتریک کامینسکی(Patrick Kamieneski) از دانشگاه ایالتی آریزونا و نویسنده اصلی یکی از چندین مقاله در خصوص این مشاهدات جیمز وب در بیانیه ای گفت: ما توانستیم به دقت پوشش غباری را که مرکز کهکشان را که در آن ستاره ها به طور فعال در حال شکل گیری هستند، آنالیز کنیم. با وب، ما می توانیم به راحتی از میان این پرده غبار ضخیم به داخل نگاه کنیم و این به ما امکان می دهد که مجموعه کهکشان ها را از درون به بیرون ببینیم.

اما فراتر از این واقعیت که جیمزوب به لطف قابلیت های فروسرخ خود قادر به تجزیه پرده های گرد و غبار است، لنز نو این تلسکوپ در ال گوردو بسیار مهم عمل نموده است زیرا می تواند پدیده ای به نام همگرایی گرانشی را به وضوح ثبت کند.

به طور خلاصه، همگرایی گرانشی مفهومی است که با نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین مرتبط است. این نظریه اساسا فضا و زمان را مانند یک پارچه به هم بافته شده تصور می نماید که بسته به اجرام موجود در آن می تواند تاب خورده و موج بردارد. سیاهچاله ها این پارچه را بسیار زیاد تاب می دهند، ستارگان تا حدی روی آن تأثیر می گذارند، زمین تا حدودی آن را تاب می دهد و حتی من و شما آن را به میزان بسیار ریز و غیرقابل تشخیصی موج دار می کنیم.

نگاه جیمزوب به خوشه کهکشانی ال گوردو

با این حال، آنچه در خصوص این تصویر جیمزوب مهم است، این است که نظریه نسبیت عام نیز پیش بینی می نماید که این پیچ و تاب های پارچه فضازمان بر نحوه حرکت نور در سراسر دنیا تأثیر می گذارند. تاب ها می توانند نور را در حین سفر در فضا خم نمایند و این برای اخترشناسان چیز خوبی است. اگر دانشمندان بتوانند تلسکوپ های خود مانند جیمزوب را بر روی نواحی تاب داری مثل یک خوشه کهکشانی سنگین متمرکز نمایند، می توانند میزانی از آن نور تابیده را دریافت نمایند و بسته به اینکه نور از کجا می آید، این تاب ها می توانند نوعی اثر بزرگ نمایی بر روی منبع ایجاد نمایند. این اثر، همگرایی گرانشی نامیده می گردد.

علت اصلی که می توانیم ال آنزوئلو را اصلا ببینیم، fi رغم اینکه بسیار دور است، چیزی جز همگرایی گرانشی نیست. دانشمندان دریافتند که این کهکشان دور به شکل یک قرص است و قطری در حدود 26 هزار سال نوری دارد که معادل یک چهارم میزان کهکشان راه شیری است.

علاوه بر این، رنگ مایل به قرمزی که در ال آنزوئلو می بینید به یکی دیگر از پدیده های نور کیهانی مربوط می گردد. با دورتر شدن مواد از نقطه نظر ما در زمین امواج نوری که اجرام از خود ساطع می نمایند مانند نوارهای لاستیکی توسعه می یابند. همانطور که این اتفاق می افتد، این امواج به علت پدیده ای به نام انتقال به سرخ به رنگ قرمز و قرمزتر به نظر می رسند.

بنابراین از آنجایی که این کهکشان کاملا قرمز به نظر می رسد، بسیار دور است.

زیر ذره بین اینشتین

برندا فرای(Brenda Frye) از دانشگاه آریزونا می گوید که این اثر همگرایی پنجره ای منحصربه فرد به دنیا های دور ارائه می نماید.

این اولین ستاره غول سرخ منفردی است که به وسیله جیمزوب مشاهده شده است که بیش از یک میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد. Quyllur در حدود 11 میلیارد سال نوری دورتر از ما، در نزدیکی کهکشانی به نام لا فالکا(La Flaca) یا The Thin One واقع شده است.

فرای و تیمش بعلاوه به پنج کهکشان دارای همگرایی گرانشی دیگر اشاره می نمایند که به نظر می رسد بخشی از یک خوشه جوان در فاصله 12.1 میلیارد سال نوری از زمین قرار دارند و احتمالا در مجموع 17 عضو کهکشانی را در خود جای داده اند. بعلاوه بعضی کهکشان های فوق پراکنده وجود دارند که به نظر می رسد در فاصله 7.2 میلیارد سال نوری از ما قرار دارند، که شبیه کهکشان های معمولی هستند با این تفاوت که ستارگان آنها بسیار پراکنده تر هستند.

ما آنالیز کردیم که آیا ویژگی های این کهکشان ها با کهکشان های بسیار پراکنده ای که در دنیا محلی می بینیم فرق دارد یا خیر و در واقع تفاوت هایی را می بینیم.

به ویژه، آنها آبی تر، جوان تر، گسترده تر و به طور یکنواخت تر در سراسر خوشه توزیع شده اند. تیموتی کارلتون(Timothy Carleton) از دانشگاه ایالتی آریزونا، نویسنده اصلی مقاله دیگری در خصوص این مشاهدات، در این بیانیه گفت: این نشان می دهد که زندگی در محیط خوشه طی شش میلیارد سال گذشته تأثیر قابل توجهی بر این کهکشان ها داشته است.