رازهایی پنهان در صحرای بزرگ آفریقا - ذهن خاکستری

حالا با استفاده از تکنولوژی مدرن، جست و جو و کاوش، می توان کشف راز های این صحرا را آغاز کرد و تا به امروز تعدادی از آن ها هم پیدا شده اند. در اینجا چند مورد از کشف های شگفت انگیز آورده شده است که پیش از این صحرای بزرگ آفریقا آن ها را از ما پنهان کرده بود.

استحکامات گمشده

ماهواره ها به کاوشگران این اجازه را می دهند بدون اینکه حتی زحمت بلند شدن از روی صندلی را به خود بدهند، نقاط پست متراکم ترین جنگل ها و قلب متروک ترین بیابان های جهان را مورد بررسی قرار دهند. در سال 2010، ماهواره ها بقایای بیش از صد قلعه متعلق به مردم گارامانتس در لیبی را کشف کردند. این منطقه برای پیدا کردن منابع نفتی مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه آن باستان شناسان توانستند تصاویر ماهواره ای را از بقایای دیوار این سازه بگیرند. بعدا محققان با کاوش بر روی زمین توانستند تأیید کنند که این سازه ها به وسیله مردم گارامانتس ساخته شده اند. البته تحقیق های آن ها با انقلاب در لیبی که منجر به سرنگونی قذافی شد، نیمه تمام باقی ماند.

در زمان شکوفایی تمدن گارامانتس (تقریبا قرن دوم قبل از میلاد تا قرن هفتم میلادی)، منطقه ای که مردم این تمدن در آن زندگی می کردند حتی قبل از ورود آن ها هم فوق العاده خشک بود. این گروه برای بهره برداری و کشاورزی در این زمین ها کانال های زیرزمینی احداث کردند که آب آن از مخازن باستانی تأمین می شد. وقتی این منبع آب به سرانجام رسید، مزارع خشک شدند و به مرور زمان بقایای قلعه ها و روستا ها به وسیله شن های صحرا پوشانده شد.

شهاب سنگ ها و دهانه ها

زمین همیشه به وسیله سنگ ها و شهاب سنگ ها از فضا تهدید می شود. بیشتر آن ها بدون هیچ آسیبی در جو زمین می سوزند و چیزی بیش از یک رگه آتشین از آن ها در آسمان باقی نمی ماند. البته دیگر سنگ هایی که به زمین می رسند تأثیرات مخربی دارند. از آنجا که بیشتر این برخوردها در گذشته های دور اتفاق افتاده است. دهانه های برجای مانده در اثر آن ها، غالبا به علت فرسایش و یا پوشیده شدن به وسیله گیاهان، نادیده گرفته می شوند. البته در کویر ها، هنوز این دهانه ها و اثر این برخورد ها را می توان پیدا کرد. دهانه کَمیل، به عرض 45 متر (148 فوت) در جنوب غربی مصر هنوز هم به وضوح نشان می دهد که درحدود 5 هزار سال پیش یک شهاب سنگ قدرتمند به این مکان برخورد داشته است. علاوه بر این در اطراف دهانه هم قطعاتی از خود این شهاب سنگ ها به جای مانده است.

شیشه بیابانی لیبی

حتی وقتی بقایای شهاب سنگ ها و دهانه های آن ها ناپدید شود، همچنان آثار دیگری از برخورد اجسام کیهانی با زمین، می تواند باقی بماند. حدود 29 میلیون سال پیش، یک شهاب سنگ با نیروی کافی به زمین برخورد کرد تا منطقه وسیعی از صحرای لیبی را به صورت سنگ های شیشه ای ذوب شده در بیاورد. دهانه ای که در اثر این انفجار به وجود آمده هنوز پیدا نشده است، اما اندازه زیادی شیشه بیابانی را می توان در این ناحیه دید. هنگامی که هوارد کارتر مقبره توتنخآمِن را باز کرد در میان گنجینه ها، سنگ های تراشیده شده که متعلق به این پادشاه مُرده بود را کشف کرد. همچنین یکی از خنجر های موجود در مقبره او از آهنی که به یک شهاب سنگ تعلق داشت، ساخته شده بود.

سنگ های نبتا

هر گاه که در بیابانی آب پیدا شود، می توانید نشانه هایی از حیات را پیدا کنید. هنگامی که مردم از 6 تا 9 هزار سال پیش در نزدیکی جنوب مصر زندگی می کردند، این منطقه سالانه دچار آبگرفتگی می شد که نهایتا ایجاد دریاچه را در پی داشت. از همین رو قبایل نوسنگی برای تغذیه و تامین آب حیوانات خود به آنجا می آمدند. این افراد نه تنها در آنجا به بقای خود ادامه دادند، بلکه فرهنگ قربانی کردن حیوانات را هم در این منطقه توسعه دادند. بقایای گاوها، گوسفندان و... را که در این مکان دفن شده اند، می توان پیدا کرد. در حدود 6 هزار سال پیش مردم این منطقه تکه های سنگی را به شکل یک دایره ایجاد کردند و ادعا می شود که این دایره سنگی، هزار سال قبل از استون هنج ایجاد شده و اولین سازه باستان اخترشناسی است.

رودخانه گم شده

بیایان بزرگ آفریقا همیشه به این شکل نبوده و طی میلیون ها سال با تغییر آب و هوا، مرز های شن و ماسه آن تغییر کرده است. همانطور که دانشمندان می توانند در پی شواهدی از وجود آب در مریخ باشند، آن ها توجه خود را به تاریخ این بیایان معطوف کردند و اکنون تحقیقات نشان می دهد، آنچه در گذشته دوازدهمین حوضچه بزرگ جهان بوده از داخل صحرای بزرگ آفریقا عبور کرده است. این رودخانه گمشده اکنون Tamanrasett نام دارد و تحقیقات برای کشف اطلاعات بیشتر در مورد این مکان که تخمین زده می شود، 5 هزار سال پیش خشک شده باشد، ادامه دارد.

فسیل نهنگ ها

فقط رودخانه ها نیستند که در زیر این صحرا ناپدید شده اند. با گذشت زمان، جایی که در گذشته یک اقیانوس بوده اکنون به یکی از خشک ترین مکان های کره زمین تبدیل شده است. در وادی الحیتان در مصر، شواهدی از یک اقیانوس گمشده را می توان یافت که به دره نهنگ شناخته می شود. این ناحیه یکی از بهترین مکان ها برای کشف فسیل نهنگ هاست. امروزه اسکلت هایی به طول 15 متر (50 فوت) و همچنین موجوداتی که در دریا با آن ها زندگی مشترکی داشتند، پیدا شده و در دست بررسی قرار گرفته اند. در کنار استخوان های نهنگ ها، دندان کوسه های بزرگ هم کشف شده است.

مهمان ناخوانده ای از جنگ جهانی دوم

در 28 ژوئن 1942، خلبان دنیس کوپینگ در حال پرواز با یک کیتی هاوک P40 آسیب دیده بوده که آن را به منظور انجام تعمیرات، به مقصد پایگاه انگلیس در صحرای بزرگ آفریقا هدایت می کرده است. در جایی از این سفر، هم هواپیما و هم خلبان جوان آن ناپدید شدند و در سال 2012 بقایای این هواپیما کشف شد. این هواپیما تقریبا دست نخورده بود و هنوز هم شواهدی وجود دارد که خلبان آن از چتر نجات برای ایجاد پناهگاه استفاده کرده است.

این هواپیما بعدا به موزه العلمین منتقل و بازسازی شد که البته مورد رضایت همه قرار نگرفت. برخی احساس می کردند که هواپیما باید به نام یادبود خلبان جوان در همان مکان باقی می ماند. اگرچه این هواپیما بازسازی شد، اما هیچ نشانه ای از دنیس کوپینگ یافت نشد. سرنوشت دقیق او رمز و راز دیگری است که این بیابان در خود مخفی کرده است.

باشگاه خبرنگاران